Κυριακή 8 Ιουνίου 2008

VICTOR VASARELY ΚΑΙ ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΑ

Γραμμική προοπτική (Linear Perspective)

Van Gogh


Μια σύγχρονη επιστημονική έρευνα – ανάλυση έργου τέχνης από τη σκοπιά των θετικών επιστημών έχουμε στον VanGogh , ιμπρεσιονιστή και κατά πολλούς πρόδρομο του εξπρεσιονισμού.
Έτσι ο φυσικός Χοσέ Λουί Αραγκόν, με ομάδα ερευνητών στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού προσπάθησε να ποσοτικοποιήσει παρόμοιους πίνακες με τον παραπάνω.
Οι φυσικοί αυτοί διαπιστώνουν ότι oι χαοτικές δίνες που χαρακτηρίζουν πίνακες του Βαν Γκογκ σαν την έναστρη νύχτα ακολουθούν με ακρίβεια τις μαθηματικές περιγραφές των αναταράξεων σε ρευστά υλικά, όπως οι στροβιλισμοί του νερού σε ένα ταραγμένο ρυάκι ή οι πραγματικοί ανεμοστρόβιλοι.
Η ανάλυση των πινάκων στον υπολογιστή αποκάλυψε ένα μοτίβο φωτεινών και σκοτεινών περιοχών που ακολουθούν τις εξισώσεις του Αντρεϊ Κολμογκόροφ, που τη δεκαετία του 1940 κατάφερε να περιγράψει εν μέρει τη δυναμική του στροβιλισμού των ρευστών.
Οι ταραγμένοι ουρανοί στην Έναστρη Νύχτα (1889) και στο Δρόμος με Κυπαρίσσι και Αστρο (1890), μεταξύ άλλων, παρουσιάζουν τη λεγόμενη «κλιμάκωση Κολμογκόροφ», εξισώσεις που δίνουν την πιθανότητα δύο οποιοδήποτε σημεία του ρευστού να έχουν μια δεδομένη διαφορά ταχύτητας.
Το παράξενο μάλιστα είναι ότι η δυναμική των ρευστών ανιχνεύεται μόνο στους πίνακες που ζωγράφισε η διαταραγμένη μεγαλοφυΐα όταν ήταν πνευματικά ασταθής, και όχι στην «ήρεμη» περίοδο της ζωής του, όταν ακολουθούσε φαρμακευτική αγωγή για τις κρίσεις του.
Έτσι, μετά τον αυτοακρωτηριασμό του αφτιού του, ο Βαν Γκογκ φαίνεται ότι είχε χάσει τη μαθηματική του ακρίβεια. Την περίοδο εκείνη ο καλλιτέχνης βρισκόταν σε κατάσταση «απόλυτης ηρεμίας» λόγω του βρωμιούχου καλίου που του χορηγήθηκε.
«Πιστεύουμε ότι ο Βαν Γκογκ είχε μια μοναδική ικανότητα να απεικονίζει αναταράξεις σε περιόδους παρατεταμένης ψυχωτικής αναστάτωσης» σχολιάζει ο Αραγκόν στη μελέτη του που δημοσιεύεται στο διαδικτυακό αρχείο arXiv.org.
http://www.arxiv.org/PS_cache/physics/pdf/0606/0606246.pdf

Πέμπτη 5 Ιουνίου 2008

M.C. ESCHER "ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ".10 Οκτωβρίου 2008 - 25 Οκτωβρίου 2009


Ταινία του Moebius: Μια επιφάνεια μιας "όψεως".
Το Μουσείο Ηρακλειδών θα παρουσιάσει για δεύτερη φορά τη σπάνια συλλογή του με έργα του διάσημου Ολλανδού χαράκτη. Τα εκθέματα θα εναλλάσσονται περιοδικά, ενώ εκτός από τα πιο δημοφιλή έργα του, η έκθεση θα περιλαμβάνει πρωτοεμφανιζόμενα στο ευρύ κοινό προσχέδια, σχέδια και χαρακτικά.

Ο M.C. Escher γεννήθηκε στις 17 Ιουνίου του 1898, στο Leeuwarden, μία πόλη της βόρειας Ολλανδίας. Από μικρός έδειξε το ιδιαίτερο ταλέντο του στο σχέδιο. Ήδη από την εποχή της μέσης εκπαίδευσης έφτιαχνε τις πρώτες του λινοτυπίες, με τη βοήθεια του καθηγητή του των καλλιτεχνικών. Οι γονείς του τον προέτρεψαν να σπουδάσει αρχιτεκτονική κι έτσι γράφτηκε στη σχολή Αρχιτεκτονικής και Διακοσμητικού Σχεδίου, του Haarlem όπου σπούδασε από το 1919 ως το 1922.
O Escher γρήγορα αντιλήφθηκε ότι η αληθινή του αγάπη ήταν το σχέδιο και οι γραφικές τέχνες, και από εκείνη τη στιγμή και μετά αφιερώθηκε σ' αυτές.
Αφού τελείωσε τις σπουδές του το 1922, μετακόμισε στην Ιταλία και εγκαταστάθηκε στη Ρώμη το 1924. Περιηγήθηκε τη χώρα από το 1923 έως το 1935 αλλά παράλληλα επισκέφτηκε και τη Γαλλία και την Ισπανία όπου επισκέφτηκε την Αλάμπρα, ένα παλάτι των Μαυριτανών του 13ου αιώνα στη Γρανάδα και το μουσουλμανικό τέμενος της Κόρδοβα. Εκεί ήρθε σε επαφή με τη διακοσμητική δεξιοτεχνία των καλλιτεχνών του Ισλάμ, εντυπωσιάστηκε από τα μαυριτανικά μωσαϊκά και τα γεωμετρικά μοτίβα που διακοσμούσαν τους τοίχους των κτιρίων του παλατιού .
Στο διάστημα αυτό επικεντρώθηκε στην ορατή πραγματικότητα με τη δημιουργία ρεαλιστικών τοπίων και εικόνων.
Το 1934 έφυγε από την Ιταλία,πέρασε δυο χρόνια στην Ελβετία και 5 στις Βρυξέλλες για να εγκατασταθεί οριστικά στην Ολλανδία όπου πέθανε το 1972 σε ηλικία 73 ετών.
Από το 1937 και μετά το τελευταίο του ταξίδι μελέτης στην Αλάμπρα, το έργο του Escher χαρακτηρίστηκε από μια στροφή.Όπως έγραψε ο ίδιος, ιδέες άρχισαν να τον κατακλύζουν και αισθανόταν την ανάγκη να τις μεταδώσει και σε άλλους ανθρώπους.Και οι ιδέες αυτές ήταν κατά βάση από τις σοβαρότερες και συνάμα γοητευτικότερες μαθηματικές και φιλοσοφικές ανησυχίες του εικοστού αιώνα.
Η πρώτη του επαφή με τα Μαθηματικά ήταν όταν αποφάσισε να δώσει ζωή,χρησιμοποιώντας πουλιά και ψάρια, φυτά και ανθρώπους στα γεωμετρικά σχέδια των Μαυριτανών της Αλάμπρας που για θρησκευτικούς λόγους είχαν παντελή απουσία κάθε έμψυχης μορφής.
Τα συμπεράσματα των γεωμετρών και των κρυσταλλογράφων για τις πλακοστρώσεις του επιπέδου και του χώρου θα τα χαρακτηρίσει “ανοικτή πόρτα των μαθηματικών” και θα αναγνωρίσει την εξαιρετική επίδρασή τους στο έργο του.
Διασχίζοντας συνεχώς όπως πάλι ο ίδιος έλεγε το σύνορο μεταξύ Μαθηματικών και Τέχνης μας άφησε έναν πλούτο έργων με απαράμιλλες απεικονίσεις εννοιών όπως το άπειρο και το απειροστό, τις μη ευκλείδειες Γεωμετρίες,τη συνύπαρξη του καλού με το κακό,την εξέλιξη του Σύμπαντος και πολλά άλλα.
Από τη δεκαετία του '50 έγινε αγαπημένος καλλιτέχνης πολλών μαθηματικών και επιστημόνων.Σήμερα όμως όλοι του αναγνωρίζουν τη συμβολή του στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ επιστήμης και τέχνης.